“UMS 10 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar (*)” Uygulama Örnegi

Bu bölümde raporlama döneminden sonra gerçeklesen olaylar nedeniyle finansal tablolarda

hangi durumlarda nasıl ve ne zaman düzeltme yapılması gerektigine deginecegiz.

Finansal tablo okuyucuları görüs olusturmak ve karar almak için bu tablolarla saglanan

bilgilere güvenirler. Bu nedenle, finansal tablolar incelenen dönemle ve finansal tabloların

yayınlanmak üzere onaylanmasından önce meydana gelen önemli olaylara iliskin güncel

bilgiler içermek zorundadır.

UMS 10 standardı, farklı olayların finansal tablolara ne zaman ve nasıl yansıtılması gerektigi

hakkında yol gösterici bilgi saglamaktadır.

UMS 10 standardı 5 temel konuyu ele almaktadır;

1. Düzeltme gerektiren olaylar

2. Düzeltme gerektirmeyen olaylar

3. Temettüler

4. Yayınlanmak için onay tarihi

5. İsletmenin sürekliligi

Raporlama döneminden sonra ortaya çıkan bir olay, raporlama döneminin sonu ile

finansal tabloların yayımlanmak üzere onaylandıgı tarih arasında isletmenin lehine veya

aleyhine ortaya çıkan olaylar olarak tanımlanır. Bu standart raporlama döneminden sonra

ortaya çıkan olayları ikiye ayırır;

( * ) “ UMS 10 Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar” standardının baslıgı UMS 1 ( 2007 )

uyarınca “ UMS 10 Raporlama Döneminden Sonraki Olaylar” olarak degistirilmistir.

Bu baslık 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerlidir.

1.DÜZELTME GEREKTİREN OLAY

Bir olayın meydana gelmesine neden olan kosullar raporlama dönemi sonunda mevcut ise, o

zaman söz konusu olay düzeltme gerektiren bir olaydır. Düzeltme gerektiren olayları

yansıtmak için finansal tablolarda muhasebelestirilen tutarların düzeltilmesi gerekmektedir.

Asagıda düzeltme gerektiren olaylara iliskin bir takım örnekler verilmektedir;

• Davalar

Bir aile bozuk gıda satması nedeniyle neredeyse bebeklerini kaybedecekleri gerekçesiyle

XYZ A.S.’yi Agustos 2007 tarihinde mahkemeye verir. Hâkim yıl sonundan (31 Aralık

2007) kısa bir süre sonra XYZ A.S.’nin 2 milyon YTL tazminat ödemesi yönündeki kararını

açıklar. Bu olayla ilgili kosullar raporlama dönemi sonu itibariyle var oldugu için bu, 31

Aralık 2007 tarihli finansal tablolarda düzeltme yapılmasını gerektiren bir olaydır. XYZ A.S.,

finansal tablolarına 2 milyon YTL’lik bir borç ve gider yansıtmak zorundadır.

• Müsterinin iflası

Bay X, Kasım 2007 tarihinde gerçeklestirilen alımlar için ABC Ltd.’e 1 milyon YTL

borçlanır. Ülke çapında yasanan bir ekonomik krizin ardından Bay X Subat ayında iflasa

gider. Alacak, bilânço tarihi itibariyle (31 Aralık 2007) geri kazanılamayacak bir alacak

oldugu için bu, düzeltme gerektiren bir olaydır. 1 milyon YTL tutarındaki alacak 31 Aralık

2007 tarihli finansal tablolarda silinmek zorundadır.

• Stokların net gerçeklesebilir degerlerinin altında satılması

Toy Ltd, yıl sonu olan Kasım ayından önce yılbası nedeniyle talep olacagı düsüncesiyle 1.000

adet oyuncak araba satın alır. Ancak, Toy Ltd oyuncak arabaları tanesi sadece 100 YTL’ye

yani satın alma fiyatının 50 YTL altına satabilmistir. Oyuncak arabaların degeri raporlama

döneminin sonu itibariyle 100 YTL oldugu için bu düzeltme gerektiren bir olaydır. 50.000

YTL 30 Kasım 2007 tarihli finansal tablolarda deger düsüklügü olarak kaydedilmelidir.

• Varlıkların satısı ile ilgili gelirlerin veya satın alınması ile ilgili maliyetlerin belirli

hale gelmesi

Örnek Ltd, Aralık 2007 tarihinde bir depo satar. Satıs, fiyatı Ocak ayında kesinlestirilerek 1

milyon YTL olarak belirlenir, diger bir ifadeyle belirlenen fiyat tahmin edilen fiyatın 0.2

milyon YTL altındadır. Deponun degeri raporlama döneminin sonu itibariyle (31 Aralık 2007

) 1 milyon YTL oldugu için, bu düzeltme gerektiren bir olaydır. Deponun satıs karı ve alacak,

31 Aralık 2007 tarihli finansal tablolarda düzeltilmek zorundadır.

• İkramiyelerin belirli hale gelmesi

A Ltd’in denetlenmis yıllık satıs rakamlarına göre hesaplanan bir ikramiye planı

bulunmaktadır. Yönetim, denetim tamamlandıgında 1 milyon YTL tutarındaki ikramiyeyi

onaylar. Bu, yapılması beklenen ödemeden 0.3 milyon YTL daha yüksektir. Satıslar

raporlama dönemimin sonundan önce (31 Aralık 2007) mevcut oldugu için bu, düzeltme

gerektiren bir olaydır. Finansal tablolar onaylanan 1 milyon YTL’lik ödemeyi yansıtmak

zorundadır.

• Hile veya hatalar

B Ltd, yıl sonundan kısa bir süre sonra depodaki isçilerinden birinin 250.000 YTL tutarında

degerli stok kalemlerinden çaldıgını kesfetmistir. Bu, düzeltme gerektiren bir olaydır çünkü

dolandırıcılık eylemi bilânço tarihi itibariyle mevcuttu. Çalınan kalemler finansal tablolarda

kayıtlardan düsülmek zorundadır.

2. DÜZELTME GEREKTİRMEYEN OLAY

Bir olayın meydana gelmesine neden olan kosulların raporlama dönemi sonundan sonra

ortaya çıkması durumunda, ilgili olay düzeltme gerektirmeyen bir olaydır. Düzeltme

gerektirmeyen olaylar için finansal tablolarda muhasebelestirilmis olan tutarların

düzeltilmesine gerek yoktur. Asagıda düzeltme gerektiren olaylara iliskin bir takım örnekler

verilmektedir;

• Baglı ortaklık satısı

Baglı ortaklıgın raporlama döneminin bitiminden sonraki satısı düzeltme gerektirmeyen bir

olaydır çünkü elden çıkarma islemi yıl sonundan sonra gerçeklesmistir.

• Duran varlık satısı

ABC Ltd kömür yakan enerji santralini yıl sonundan bir ay sonra rakibi olan bir elektrik

sirketine satmıstır. Bir duran varlıgın raporlama döneminin bitiminden sonra elden çıkarılması

düzeltme gerektirmeyen bir olaydır çünkü elden çıkarma islemi yıl sonundan sonra

gerçeklesmistir.

• Yeniden yapılandırma

XYZ Ltd’in yönetimi yıl sonundan hemen iki hafta sonra üç is bölümünü bir bölümde

birlestirmeye yönelik kararını açıklamıstır. Sirketin Aralık yıl sonu finansal tablolarının

yayınlanmak için onaylanması bir ay içerisinde gerçeklesecektir. Raporlama döneminin

bitiminden sonra açıklanan yeniden yapılandırma islemi, düzeltme gerektirmeyen bir olaydır

çünkü yeniden yapılandırma planı raporlama döneminin sonunda mevcut degildi.

• Yeni hisse senedi ihracı

Z Ltd 2007 yılı finansal sonuçlarının açıklanmasından bir gün sonra, sirket için gerekli olan

finansmanı yaratabilmek için 10 YTL bedelle 10.000 adet yeni adi hisse senedi ihraç

edecegini açıklamıstır. Raporlama döneminin bitiminden sonraki adi hisse senedi islemleri

düzeltme gerektirmeyen bir olaydır çünkü islemler raporlama döneminin bitiminden sonra

gerçeklesmistir.

• Döviz kurunda meydana gelen dalgalanmalar

Raporlama döneminin bitiminden sonra döviz kurunda meydana gelen dalgalanmalar

düzeltme gerektirmeyen olaylardır, çünkü döviz kurunda raporlama döneminin bitiminden

sonra degisiklik meydana gelmistir.

Asagıda düzeltme gerektirmeyen olaylara iliskin diger baska örneklere yer verilmektedir:

• bilanço tarihinden sonra bir üretim tesisine zarar veren bir yangın

• yönetimin bilanço tarihinden sonra faaliyetlerini durdurmaya yönelik planını

açıklaması

• bilanço tarihinden sonra meydana gelen sarta baglı bir yükümlülük

• bilanço tarihinden sonra vergi mevzuatında meydana gelen bir degisiklik

3. TEMETTÜLER

Temettülerin degerlendirilmesi

Raporlama döneminden sonra açıklanan temettü, düzeltme gerektirmeyen bir olaydır.

Temettüler onaylandıgında açıklanır ve artık ondan sonra ödenip, ödenmeyecegi konusu

isletmenin istegine baglı degildir.

Açıklanan bir temettü, düzeltme gerektirmeyen önemli bir olaydır ve bu nedenle finansal

tablo dipnotlarında açıklanır. Örnegin;

12 Ocak 2007 tarihinde, ABC Ltd, 1 YTL’lik her bir hisse basına 2 YTL temettü ödenecegini

açıkladı. Bu, 31 Aralık 2006 tarihi itibariyle net varlıklarda 2.000 YTL ve yine 31 Aralık 2006

tarihinde sona eren yıla iliskin karlarda 2.000 YTL’lik bir azalısa neden olacaktır.

4. YAYINLANMAK İÇİN ONAY TARİHİ

Finansal tablolar yayınlanmak için ne zaman onaylanır?

Farklı sirketler ve ülkelerde finansal tablolarının onaylanmasına iliskin farklı süreçler

mevcuttur. Finansal tablolar yönetim tarafından onaylandıgında yayınlanmak için onaylanmıs

olur.

Bazı isletmeler finansal tabloların onaylanması için söz konusu tablolarını hissedarlarına veya

bir üst kurula sunarlar. Yine de finansal tablolar yönetim tarafından hissedarlara veya üst

kurula sunulmak üzere onaylandıgında yayınlanmak için onaylanmıs olacaktır. Bu organların

finansal tabloları yayınlanmak için onaylama yetkisi yoktur. Finansal tabloların yayınlanmak

için onaylandıgı tarih ile birlikte kim tarafından onaylandıgı açıklanmak zorundadır. Finansal

tablolar yayınlanmak için onaylandıktan sonra üst kurul gibi organların onları düzeltme

yetkisi varsa, bu durumun da ayrıca açıklanması gerekmektedir.

5. İSLETMENİN SÜREKLİLİGİ

Muhasebe açısından isletmenin sürekliligi esası

Raporlama döneminden sonra meydana gelen bir olay isletmenin sürekliligi esası ile ilgili

süpheler dogurabilir.

İsletmenin sürekliligi varsayımı raporlama döneminden sonraki düzeltme gerektiren veya

düzeltme gerektirmeyen bir olaya baglı olarak geçerliligini kaybederse, finansal tablolar

isletmenin sürekliligi esasına göre düzenlenemez.

UMS 1 Finansal Tabloların Sunumu standardında, isletmenin sürekliligi varsayımının

geçersiz oldugu veya olabilecegi durumlarda finansal tabloların nasıl sunulması gerektigi

açıklanmaktadır. İsletmenin sürekliligi varsayımının belirsiz oldugu durumlarda finansal

tabloların nasıl sunulacagı ile ilgili daha fazla bilgi için UMS 1 standardına basvurabilirsiniz.

UMS 10 RAPORLAMA DÖNEMİNDEN SONRA ORTAYA ÇIKAN OLAYLAR İLE

İLGİLİ SORU / CEVAP BÖLÜMÜ

SORU 1: ABC Ltd.’in muhasebe müdürü sirketin 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle finansal

tablolarını hazırlıyor. Asagıdaki tarihlerden hangisinde finansal tablolar yayınlanmak için

onaylanmıs olacaktır?

a) 31 Aralık 2007 ( yıl sonu )

b) 20 Subat 2008 ( finansal tablolar tamamlandıgında)

c) 28 Subat 2008 (finansal tabloların onaylanması için yapılan Yönetim Kurulu

toplantısı)

d) 20 Mart 2008 ( finansal tablolar hissedarlara gönderildiginde)

e) 15 Nisan 2008 ( Genel Kurul toplantı tarihi)

f) 29 Nisan 2008 (üst kurulun finansal tablolarda degisiklik yapabilecegi son gün)

CEVAP 1: c) 28 Subat 2008

ABC Ltd.’in Yönetim Kurulunun finansal tabloların yayımlanması için onaylama yetkisi

vardır. Muhasebe müdürünün finansal tabloların yayımlanmak için Yönetim Kurulu

tarafından 28 Subat 2008 tarihinde onaylandıgını belirtmesi gerekmektedir. Üst kurul finansal

tabloları yayımlandıktan sonra düzeltebilecegi için muhasebe müdürü aynı zamanda bunu da

açıklamak zorundadır.

SORU 2: XYZ Ltd, plastik torba imal eder ve bunları perakendeci dükkânlarına satar. Kasım

ayının baslarında, XYZ Ltd, Örnek Ltd’ye 500.000 YTL’lik plastik torba satısı

gerçeklestirmistir. 31 Aralık 2007 tarihine gelindiginde, Örnek Ltd. bu satısla ilgili ödemeyi

henüz yapmamıstı. XYZ Ltd’nin 31 Aralık 2007 tarihli taslak finansal tablolarında 500.000

YTL’lik bir ticari alacak bakiyesi mevcuttur..

Ocak ayında, XYZ Ltd, Örnek Ltd.’nin iflas ettigini ve 500.000 YTL tutarındaki borcu

ödeyebilecek durumda olmadıgını ögrenmistir.

Örnek Ltd ’nin iflası ne tür bir olaydır??

a) Bu düzeltme gerektirmeyen bir olaydır ve XYZ Ltd bu olayı Aralık 2007 tarihli

finansal tablolarına nasıl yansıtmamalıdır.

b) Bu düzeltme gerektiren bir olaydır ve XYZ Ltd bu olayı Aralık 2007 tarihli finansal

tablolarına nasıl yansıtmalıdır.

c) Bu düzeltme gerektiren bir olaydır ve XYZ Ltd.’nin bu olay ile ilgili mali tablo

dipnotlarında bir açıklama yapması gereklidir.

CEVAP 2: b) Bu, düzeltme gerektiren bir olaydır ve XYZ Ltd bu olayı Aralık 2007

tarihli finansal tablolarına nasıl yansıtmalıdır.

Örnek Ltd Ocak ayında iflas etmistir ve bu nedenle Örnek Ltd yıl sonundan önce mali

sıkıntıya girmisti. Örnek Ltd’in XYZ Ltd’e olan borcunu ödeyebilecek durumda olmaması

raporlama dönemi sonu itibariyle var olan bir durumdur. XYZ Ltd, Örnek Ltd’in iflasını

dikkate alarak finansal tablolarını düzeltmek zorundadır. XYZ Ltd, 500.000 YTL’lik alacagı

kar zarar hesaplarına zarar olarak yansıtmalıdır. Söz konusu olay finansal tablolarda

muhasebelestirilen tutarlara tamamıyla yansıtıldıgı için her hangi bir açıklama yapılması

gerekli degildir.

SORU 3: Kimya Ltd tehlikeli kimyasal dagıtımı yapan bir sirkettir. Aralık 2007 yıl sonundan

hemen sonra, sirketin müsterilerinden birinin sahasında bir kimyasalın dökülmesi sonucunda

hasar olusmustur. Kimya Ltd sirketinin kamyonlarından biri müsterinin tankına sülfürik asit

aktarımı yaparken baglantı borusu basınç nedeniyle patlamıs ve dolayısıyla aktarılan sülfürik

asit her yere yayılmıstır! Sahanın temizlenmesine iliskin maliyetlerin 1 milyon YTL olacagı

tahmin edilmektedir. Ancak, bu maliyetlerden Kimya Ltd. sirketinin mi yoksa müsterinin mi

sorumlu olacagı henüz netlik kazanmamıstır.

Kimya Ltd. bu olayı Aralık 2007 tarihli finansal tablolarına nasıl yansıtmalı mıdır?

a) Düzeltme gerektiren bir olay oldugu için yansıtmalıdır.

b) Düzeltme gerektirmeyen bir olay oldugu için yansıtmamalıdır.

CEVAP 3: b) Düzeltme gerektirmeyen bir olay oldugu için yansıtmamalıdır.

Buradaki durum sülfürik asidin müsterinin sahasına dökülmesidir. Kimyasalın dökülmesi

bilânço tarihinden sonra meydana gelen bir olaydır.

1 milyon YTL tutarındaki potansiyel temizleme maliyetleri Kimya Ltd. için önemli bir

tutardır. Bu nedenle, söz konusu sarta baglı yükümlülük, Aralık 2007 tarihli finansal

tablolarda açıklanmak zorundadır

http://www.denetimnet.net/Pages/UFRS-IFRS%20.aspx